Bikoteetatik zortzikoteetara: Astearte Musikalak itzuli dira
Vital Fundazioaren urteko zikloan jaun eta jabe den ganbera-musikari buruzko sarrera laburra
Ekitaldi bat antolatzea ez da lan erraza izaten, eta ziklo bat antolatzeaz ari bagara, gauzak are gehiago zailtzen dira. Hurrengoa, hiru hamarkadatan zehar lurralde batean ospetsu bihurtzea litzateke. Eta zer diostazu zikloan ganbera-musikako errezitaldiak sartzen badira? Baten batek pentsatuko du hemen planteatzen dena ezinezko balentria dela, baina ez da horrela. Azken 34 urteetan, Vital Fundazioak antolatutako Astearte Musikalek nabarmen aberastu dute Arabako bizitza kulturala.
Nazioartean garrantzi handia duten milaka artistak parte hartu duten ehunka kontzertuez ari gara, gehienentzat ezezaguna den genero musikal honetara hurbildu gaituztenak. Eta oinarrizkoenetik hasten bagara?
Ganbera-musika instrumentu talde txiki batentzat konposatutakoa da, hau da, orkestra handientzako konposizioen aurkakoa. Orain musika klasikoaren eta ganbera-musikaren artean dagoen ezberdintasunaz galde dezakegu, eta erantzuna sinplea da. Musika klasikoa deitzen diegu liturgiarekin eta sekularrarekin lotutako mendebaldeko korronteetan jatorria duten konposizio tradizionalei, gehienak iraganean konposatuak. Hori esanda, esan liteke ganbera-musika konposizio klasikoa dela 10 instrumentalista baino gutxiagoko musika-talde batentzat. Eta zergatik ‘Ganbera’? Musika talde txikiek entseatzen zuten espazioetan du jatorria.
Nahiz eta Mozart, Brahms edo Beethoven bezalako historiako izen handiek formatu horretako lanak konposatu zituzten, ganbera-musika espazio txikietan edo etxe partikularretan interpretatzeko pentsatuta zegoen. Batzuek esan lezakete genero apalagoa zela, haren esparrua batzuetan entseguetara edo musikarien arteko noizbehinkako topaketetara mugatzen baitzen.
Baina mende batzuk geroago, ganbera-musikak iraun egiten du, eta konposizio klasikoen handitasunaz modu hurbilagoan gozatzeko modu zoragarria da, instrumentu bakoitzarekin zuzenean konektatu ahal izateko. Esperientzia hori astero zabaltzen da Vital Fundazioa Kulturunean (Dendarabako 1. solairua, Vitoria-Gasteiz). Ikuslearen eta instrumentuaren arteko hurbiltasunak magia harrigarria sortzen du.
Astearte Musikalen programazioa irakurtzean egin genezakeen akatsik handienetako bat orokorrean oso ezagunak diren figurak bilatzea izango litzateke, eta agian ez aurkitzea. Baina denok ezagutzen ditugun mainstream izen horien atzean jeinu ezezagunak ezkutatzen dira. Gure hiritik urtero pasatzen diren eta beren musika-tresnen arloan benetan pertsona ospetsuak, eta, horiek deskubritzen ditugunean, harrituta eta harri eta zur itzultzen gara etxera behin baino gehiagotan.
Edozein aurreiritzi etxean uztera gonbidatzen zaitugu, baita fundazioak Gasteizko erdigunean duen espaziora hurbiltzera eta ganbera-musikari aukera bat ematera ere. Ez dugu ziurtatzen automatikoki generoaren miresle sakona izango zarenik, baina txartel asko dituzu errezitaldi handi batez gozatzeko. Hor duzu ideia.
Astearte Musikalen 34. edizioa azaroaren 7tik martxoaren 12ra bitartean izango da. Emanaldi guztiei buruzko informazioa eta sarreren salmenta Vital Fundazioaren webgunean aurki daitezke.